WYBRANE NARZĘDZIA UMOŻLIWIAJĄCE WERYFIKACJĘ ZAKŁADANYCH EFEKTÓW UCZENIA SIĘ
Weryfikacja zakładanych efektów uczenia się na kierunku odbywa się na dwóch głównych poziomach: programu oraz modułu. W zakresie modułu analizie jest poddawany poziom realizacji modułowych efektów uczenia się, natomiast w zakresie programu oceniane są efekty uczenia się zdefiniowane dla właściwego kierunku i poziomu kształcenia.
Weryfikacja efektów uczenia się na poziomie programu odbywa się na podstawie analizy i oceny realizacji kierunkowych efektów uczenia się przez nauczycieli akademickich oraz przeprowadzonej analizy przez Wydziałową Komisję ds. Programów Nauczania i Zapewnienia Jakości Kształcenia. Ocena zbiorcza realizacji zakładanych kierunkowych efektów uczenia się na poziomie programu nauczania odbywa się przez Dziekanów, po zasięgnięciu opinii nauczycieli akademickich prowadzących zajęcia na określonym kierunku studiów, poziomie i profilu kształcenia. Do powyższego służą zawarte w Wewnętrznym Systemie Zapewnienia Jakości Kształcenia na wydziale ankiety, m.in.:
- ,,Arkusz kryteria oceny efektów uczenia się za rok akademicki’’- wypełniony przez nauczycieli akademickich;
- ,,Arkusz kryteria oceny programów studiów w zakresie jego zgodności z przepisami prawa na rok akademicki’’ – wypełniony przez nauczycieli akademickich;
- Ankieta ,,Badanie losów zawodowych absolwenta’’ – wypełniana przez byłych studentów;
- Ankieta pracodawcy absolwenta WSEI – wypełniana przez pracodawców.
Dziekan wydziału po zasięgnięciu opinii kadry prowadzącej zajęcia na kierunku oraz Wydziałowej Komisji ds. Programów Nauczania i Zapewnienia Jakości Kształcenia, przedstawia władzom Uczelni po zakończeniu danego roku akademickiego ocenę stopnia realizacji efektów uczenia się. Ocena stopnia realizacji założonych w programach studiów efektów uczenia się obejmuje:
- Ocenę zgodności założonych kierunkowych efektów uczenia się z efektami realizowanymi w ramach poszczególnych modułów;
- Ocenę właściwego doboru narzędzi walidacji efektów uczenia się założonych w danym programie studiów;
- Analizę realizowanych efektów uczenia się w ramach praktyk zawodowych;
- Ocenę zgodności założonych efektów uczenia się z oczekiwaniami zewnętrznych i wewnętrznych interesariuszy;
- Analizę rozkładu ocen z zaliczeń i egzaminów dla poszczególnych modułów;
- Przegląd jakości prac dyplomowych i prawidłowości stosowania zasad ich oceniania;
- Analizę efektywności kończenia studiów, skali odsiewu i jego przyczyn – Ankieta dot. rezygnacji ze studiów;
- Przegląd wyników monitoringu losów zawodowych absolwentów uczelni.
Weryfikacja efektów uczenia się na poziomie modułu/przedmiotu będzie dokonywana na podstawie opinii opiekuna określonego modułu/przedmiotu, a charakter kształtujący oceny pozwalać będzie na bieżący monitoring postępów studentów w realizacji zdefiniowanych na poziomie programów efektów uczenia się.
Opiekun modułu na podstawie ,,Arkusza ocen efektów uczenia się na poziomie modułu/przedmiotu’’, po zakończeniu semestru, w którym były realizowane dane zajęcia, dokonywać będzie oceny realizacji modułowych efektów uczenia się.
,,Arkusza ocen efektów uczenia się na poziomie modułu/przedmiotu’’ będący elementem Wewnętrznego Systemu Zapewnienia Jakości Kształcenia na wydziale zawiera:
- rozkład zajęć wraz z komentarzem wykładowcy;
- określenie czy cele modułu zostały zrealizowane oraz wyjaśnienie przyczyn ewentualnego braku realizacji;
- proponowane działania korygujące w trzech głównych płaszczyznach: treści kształcenia, metody kształcenia oraz metody weryfikacji efektów uczenia się, proponowane zmiany w programach studiów.
Opiekun modułu dokonuje analizy rozkładu ocen, a następnie opisuje działania korygujące i doskonalące podjęte w poprzednim okresie oraz dokonuje analizy skuteczności tych działań. Jeśli wprowadzone wcześniej zmiany nie przyniosły zakładanych efektów i wyniki wciąż nie są zadowalające, wykładowca proponuje wprowadzenie kolejnych działań korygujących. Wykładowca określa czy efekty uczenia się zostały zrealizowane, jeżeli nie, wykładowca proponuje wprowadzenie kolejnych działań korygujących. Jeżeli cele modułu zostały zrealizowane, wykładowca może zaproponować działania doskonalące, które pozwolą na lepszą realizację celów kształcenia w kolejnym roku akademickim.
Działania korygujące i doskonalące odnoszą się do trzech głównych elementów modułu, tj. do treści kształcenia, metody kształcenia oraz metody weryfikacji efektów uczenia się. Dąży się do uzyskania optymalnego połączenia pomiędzy powyższymi elementami a efektami uczenia się zdefiniowanymi dla danego modułu, np. poprzez wprowadzenie skutecznych metod nauczania dostosowanych do specyfiki efektu uczenia się albo wprowadzenia dodatkowych treści, pozwalających na poznanie zależności pomiędzy przedstawianymi podczas zajęć prezentacjami, a także pokazania praktycznego przekazania wiedzy. Po wypełnieniu formularza przez koordynatora zajęć będzie on przekazany wydziałowej komisji ds. programów nauczania i zapewnienia jakości kształcenia, gdzie zostanie poddany analizie oraz zostanie stworzone zbiorcze zestawienie, które zostanie przekazane Dziekanom wydziałów i władzom Uczelni. Ocena realizacji efektów uczenia się na poziomie modułu/przedmiotu jest częścią kompleksowego systemu weryfikacji efektów uczenia się wdrożonego w WSEI w Lublinie. Umożliwia sprawdzenie osiągniętych efektów uczenia się na różnych poziomach oraz etapach kształcenia za pomocą wzajemnie uzupełniających się wskaźników ilościowych i jakościowych.
Do weryfikacji efektów uczenia się na poziomie modułów/przedmiotów, na kierunkach studiów w WSEI w Lublinie wykorzystywane są: egzaminy pisemne (testy), zaliczenia pisemne, projekty, prezentacje, opracowywanie raportów i prezentacja ich wyników, analizy przypadków i kazusów, realizacja badań naukowych, dyskusje w oparciu o literaturę naukową, realizacja seminarium dyplomowego, a ponadto ocena zachowań i zaangażowania studenta w czasie zajęć. Wykorzystywana jest także weryfikacja efektów uczenia się w trakcie badań losów zawodowych absolwentów.
Weryfikacja obejmuje wszystkie kategorie obszarów (wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne), a efekty uczenia się stanowić będą podstawę wyznaczania zakresu treści kształcenia, ich usytuowania w modułach kształcenia. W ramach poszczególnych modułów weryfikacja efektów uczenia się odbywać się będzie na dwóch poziomach: poprzez ocenę formatywną (kształtującą), która będzie dokonywana w ciągu semestru i służyć będzie zarówno studentowi jak i wykładowcy do oszacowania postępów w nauce i weryfikacji metod kształcenia oraz ocenę sumatywną (podsumowującą) pod koniec semestru, pozwalającą stwierdzić czy i w jakim stopniu student osiągnął zakładane efekty uczenia się.
Adekwatność przyjętych dla kierunku efektów uczenia się, będzie oceniana nie tylko przez samych studentów (m.in. za pomocą kwestionariusza ewaluacyjnego), ale także przez nauczycieli akademickich realizujących poszczególne moduły i pracodawców zaangażowanych w prace Wydziałowej Komisji ds. Programów Nauczania i Zapewnienia Jakości Kształcenia. Wykorzystywane są także oceny z weryfikacji efektów uczenia się w trakcie badania losów zawodowych absolwentów.
Szczególnie ważnym elementem procesu kształcenia akademickiego jest weryfikacja zakładanych efektów uczenia się, która w Wyższej Szkole Ekonomii i Innowacji w Lublinie prowadzona jest na różnych etapach nauczania, m.in.:
- poprzez zaliczenia i egzaminy cząstkowe (zaliczenia wszystkich form zajęć w ramach poszczególnych modułów/przedmiotów),
- weryfikacja efektów uczenia się uzyskiwanych w trakcie praktyk zawodowych,
- weryfikację założonych w programie kształcenia efektów uczenia się poprzez seminarium dyplomowe i przygotowanie pracy dyplomowej, a także w trakcie egzaminu dyplomowego,
- weryfikację efektów uczenia się w trakcie badania losów zawodowych absolwentów.
Weryfikacja obejmuje wszystkie kategorie obszarów (wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne), a efekty uczenia się stanowią podstawę wyznaczania zakresu treści kształcenia, ich usytuowania w modułach kształcenia, sekwencyjność przedmiotów/modułów.
WYBRANE NARZĘDZIA UMOŻLIWIAJĄCE WERYFIKACJĘ ZAKŁADANYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA
W WSEI w Lublinie wypracowano narzędzia umożliwiające weryfikację zakładanych efektów uczenia się, które stosuje się do weryfikacji efektów uczenia się na kierunkach studiów. Pomocne w tym będą mierniki stopnia realizacji osiągniętych przez studentów efektów uczenia się, które zostały podzielone na dwie grupy:
- mierniki ilościowe;
- mierniki jakościowe.
Mierniki ilościowe, w przeciwieństwie do jakościowych, umożliwiają precyzyjne określenie, w jakim stopniu student osiągnął kierunkowe efekty uczenia się, pod warunkiem zdefiniowania konkretnych kryteriów oceny dla każdego miernika. Syntetyczne zestawienie mierników, pozwalające weryfikować stopień realizacji efektów uczenia się.
MIERNIKI ILOŚCIOWE
- Oceny z zaliczeń i egzaminów,
- Oceny z ćwiczeń, laboratoriów, seminariów i innych form zajęć.
- Współczynnik zaliczeń poszczególnych modułów/przedmiotów w pierwszym terminie,
- Odsetek studentów z zaliczeniem warunkowym i powtarzających rok/semestr,
- Oceny uzyskane z egzaminu dyplomowego,
- Oceny prac dyplomowych wystawiane przez recenzentów i promotorów,
- Udział ocen bardzo dobrych na dyplomie w ogólnej liczbie ocen,
- Odsetek studentów, którzy obronili pracę dyplomową w terminie,
- Odsetek prac odrzuconych przez system Plagiat,
- Wskaźnik odsiewu studentów.
MIERNIKI JAKOŚCIOWE
- Ocena zajęć dokonywana przez studentów (podstawa: Ankieta wypełniana przez studentów),
- Wnioski z hospitacji zajęć(podstawa: Ocena zajęć nauczyciela akademickiego),
- Przestrzeganie zasad pisania prac licencjackich i magisterskich (ocena dokonywana przez Wydziałową Komisje ds. Programów Nauczania i Zapewnienia Jakości Kształcenia),
- Opinie pracodawców o studentach odbywających praktyki zawodowe i o absolwentach (podstawa: Ankieta wypełniana przez opiekuna praktyki zawodowej, pracodawcę),
- Ocena praktyk dokonywana przez studentów(podstawa: Ankieta wypełniana przez studentów),
- Wyniki badań ankietowych o losach absolwentów na rynku pracy podstawa: Ankieta dot. losów zawodowych absolwentów),
- Ocena stopnia realizacji założonych efektów uczenia się, przez nauczycieli akademickich i inne osoby prowadzące zajęcia.